Άντον Μπρούκνερ - εισαγωγή

Ένας "φτωχούλης του θεού" ήταν και ο Άντον Μπρούκνερ, που λάτρεψε εξίσου με το θείο και το ανθρώπινο, είτε βρίσκεται αυτό στη μουσική, είτε στη φύση, είτε στη θεώρηση του υπέρτατου όντος. Πράος, στοχαστής, σεμνός και ασύγκριτα ειλικρινής, εξέφραζε την εσω­στρέφεια μα και την ανασφάλεια του σκύβοντας ολοένα και περισσότερο στις μουσικές του γραφές και αναθεωρώντας συνεχώς τις ήδη αριστουργηματικές εμπνεύσεις του. 

Εάν ήταν περισσότερο τολμηρός, περισσότερο αποφασιστικός, ίσως να είχε καταλάβει τη θέση του Βάγκνερ στην ιστορία της μουσικής - υπήρξε το ίνδαλμα του από τη στιγμή που τον γνώρισε - αφού ο Μπρούκνερ συνέθεσε μουσική "βαγκνερικής" ποιότητας πριν από τον ίδιο τον... Βάγκνερ.

Εκπληκτικός δεξιοτέχνης στην ερμηνεία του εκκλησιαστικού ορ­γάνου, συνάρπαζε τα ακροατήρια των πιστών τόσο στο Λιντς και τη Βιέννη, όσο και στο Παρίσι - το 1869 έπαιξε στην Παναγία των Παρι­σίων - και στο Λονδίνο. Αν κατέγραφε τους εκπληκτικούς - σύμφωνα με τις γραπτές μαρτυρίες - αυτο­σχεδιασμούς του στο εκκλησιαστι­κό όργανο, θα είχε καταθέσει έργο για το όργανο αυτό ίσως εφάμιλλο εκείνου του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ.

Προτίμησε, ωστόσο, ο Μπρού­κνερ να υπηρετήσει με σύνεση και αφοσίωση τη συμφωνική μουσική, εξελίσσοντας όσα με τη "διαθήκη" τους κατέλειπαν ο Μπετόβεν και ο Σούμπερτ. Παρά τις συχνά εκτετα­μένες αναπτύξεις τους, οι Συμφωνίες του διαθέτουν θαυμαστούς συνδυασμούς αντιστικτικής ευφυΐας, μελωδικής ευρηματικότητας και ορχηστρικής μεγαλοπρέπειας.

(Γιώργος Β. Μονεμβασίτης)