Σαιν-Σανς - Μακάβριος Χορός, Έργο 40

Οι νεκρόσυλες μορφές αυτού του έργου αντανακλούν τη ζοφερή διάθεση που υποβάλλει ο Μακάβριος Χορός του Σαιν-Σανς.

Η υπεράσπιση των νέων ιδεών στη μουσική από τον Σαιν-Σανς δεν ήταν απλώς θεωρητική. Ο ίδιος ήταν υπεύθυνος για πολλούς μουσικούς νεωτερισμούς. Τέλειο παράδειγμα αυτών των νεωτερισμών αποτελεί το συμφωνικό ποίημα, που ανέπτυξε με το φίλο και ήρωά του Φραντς Λιστ. Ο Σαιν-Σανς ήταν ο πρώτος Γάλλος που συνέθεσε σε αυτήν τη μορφή.

Ο Μακάβριος Χορός είναι ένα από τα δημοφιλέστερα συμφωνικά ποιήματά του. Επεξεργάζεται μια παραδοσιακή ιστορία και τη χρωματίζει με μεγάλο συναισθηματικό βάθος με τη δεξιοτεχνική χρήση των οργάνων και της ορχήστρας. Το θέμα του θανάτου αντιπροσωπεύει ένας σκελετός που οδηγεί τους ζωντανούς στον τάφο κι έχει τις ρίζες του στον συμβολισμό του Μεσαίωνα. Τον 19ο αιώνα το θέμα αυτό είχε αναπτυχθεί σε ένα μεταμεσονύχτιο γλέντι αναστημένων σκελετών.

Η σύνθεση του Σαιν-Σανς ήθελε αρχικά να είναι η μουσική εκδοχή ενός σύγχρονου Γαλλικού ποιήματος, που παρουσιάζει το Θάνατο να παίζει βιολί στον παγερό αυλόγυρο μιας εκκλησίας, ενώ οι σκελετοί των νεκρών σηκώνονται και χορεύουν τη δαιμονική μελωδία του.

Αργόσυρτο Βαλς

Η έμφυτη ικανότητα του Σαιν-Σανς να δραματοποιεί τη μουσική εμφανίζεται περισσότερο από κάθε άλλη φορά σε αυτήν τη μακάβρια εκδοχή μιας παραδοσιακής ιστορίας. Η έξυπνη ενορχήστρωση που παράγει ένα καθολικά ανατριχιαστικό αποτέλεσμα, αποτελεί στοιχείο της θρυλικής μαστοριάς του.

Το έργο αρχίζει με αργές, προσεκτικές, ξεχωριστές νότες που αναγγέλλουν την έλευση του μεσονυκτίου και το μακάβριο αποτέλεσμα επιτυγχάνεται σχεδόν αμέσως από ένα αργόσυρτο βαλς στο σόλο βιολί. Η στροβιλιστή μελωδία επιταχύνει καθώς τα όργανα συνδυάζονται για να δημιουργήσουν την αίσθηση του θριάμβου του Θανάτου πάνω στους θνητούς. Τότε ξαφνικά, ένα όμποε που μιμείται το λάλημα του πετεινού την αυγή, αναγγέλλει την έλευση του αυγερινού φωτός. Οι σκελετοί επιστρέφουν στους τάφους καθώς ο Θάνατος αναγνωρίζει ότι παρήλθε η ώρα του.

Όταν το Γαλλικό ακροατήριο άκουσε για πρώτη φορά το Μακάβριο Χορό το 1875, δεν εκτίμησε τους νεωτερισμούς του Σαιν-Σανς και χαιρέτησε το έργο με τόσο θορυβώδεις αποδοκιμασίες, ώστε η ηλικιωμένη μητέρα του συνθέτη λιποθύμησε. Σήμερα θεωρείται ένα από τα δημοφιλέστερα έργα του.